Kto może ogłosić upadłość konsumencką
Przepisy przewidują zastosowanie upadłości konsumenckiej wyłącznie w stosunku do osób fizycznych – konsumentów. Nie mogą więc skorzystać z niej właściciele firm, wspólnicy, ani komandytariusze spółek komandytowych, jawnych, partnerskich i innych.
Jak przeprowadzić proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej
Proces ogłaszania upadłości konsumenckiej odbywa się we właściwym dla miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej sądzie w postępowaniu niejawnym. Taki charakter postępowania oznacza, że dłużnik nie bierze w nim czynnego udziału, wszystkie informacje i przesłanki muszą więc znajdować się w składanym wniosku, który rozpoczyna postępowanie.
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Wniosek musi być wypełniony w formularzu, który znajduje się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Zawarte w nim informacje muszą być oczywiście zgodne z literą prawa, czyli odpowiadać przesłankom przewidzianym przez prawodawcę. Wniosek powinien zawierać informacje na temat wielkości i charakteru zadłużenia oraz – co ważniejsze – przyczyn zasadności zastosowania w tym konkretnym przypadku upadłości.
Wniosek można złożyć samodzielnie, jest to koszt kilkudziesięciu złotych. Warto jednak pamiętać, że argumentacja podparta powinna być mocnym i przekonującym uzasadnieniem. Jeśli więc dłużnik nie posiada stosownej wiedzy i doświadczenia, warto oddać tę sprawę w ręce specjalistów.
Jakie informacje trzeba podać we wniosku o upadłość konsumencką
Podążając za polami do wypełnienia we wniosku, należy podać informacje do którego sądu kierowany jest wniosek, dane osobowe, szczegółowy wykaz posiadanego majątku, listę wierzycieli wraz z listą wierzycieli spornych, informacje o przychodach, a także kosztach, związanych z utrzymaniem, szczegółowe informacje na temat wykonanych przez wnioskodawcę czynności prawnych, bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – część wniosku stanowi jego uzasadnienie, dalej konieczne jest przedstawienie dowodów, które potwierdzają spisane w uzasadnieniu okoliczności.
Przebieg procedury ogłaszania upadłości
Sąd we właściwym trybie (średnio od 1 do kilku miesięcy) rozpatruje złożony wniosek i ustosunkowuje się do niego pozytywnie lub negatywnie. Odmowa oznacza niekorzystne dla dłużnika zakończenie sprawy. Pozytywny wynik postępowania oznacza natomiast ogłoszenie upadłości. To jednak nie jest koniec postępowania. Jego kolejny krok to procedura postępowania upadłościowego, w której czynności wykonuje syndyk, czyli osoba uprawniona do zarządzania majątkiem dłużnika. Jego rolą jest właściwy rozdział i podział funduszy oraz majątku dłużnika pomiędzy wierzycieli.
W pierwszej kolejności syndyk ustala skład masy upadłościowej – czyli to, czym dłużnik dysponuje. W kolejnym etapie znajduje sposoby na jej zbycie oraz przekazanie uzyskanych środków finansowych na spłatę zobowiązań w stosunku do wierzycieli.
Co istotne, ten etap ogłaszania upadłości oznacza automatyczne zawieszenie wszelkich prowadzonych dotychczas postępowań egzekucyjnych, w tym również postępowań komorniczych.
Brak masy upadłościowej
W przypadku, kiedy dłużnik nie dysponuje majątkiem, a syndyk nie odnajduje masy upadłościowej, zobowiązania przechodzą w tryb tak zwanego planu spłaty. Plan spłaty ustala sąd. Oznacza on – w uproszczeniu – określenie sposobu i okresu spłaty zobowiązań, z uwzględnieniem możliwości finansowych dłużnika (na przykład wysokości wynagrodzenia, kosztów ponoszonych na utrzymanie osób, które pozostają na utrzymaniu dłużnika, etc.).
Długi w stosunku do instytucji państwowych
Aspektem, który niezwykle często interesuje osoby, planujące ogłosić upadłość konsumencką, są zobowiązania w stosunku do Urzędu Skarbowego lub ZUS. Również one uznawane są w postępowaniu upadłościowym i mogą podlegać umorzeniu lub rozłożeniu spłat na dogodne raty. Lista typów zadłużeń, które są z tego postępowania wyjęte i nie mogą zostać uznane, znajduje się w stosownych ustawach – są to na przykład wyroki karne, odszkodowania (renty), nawiązki czy alimenty.
Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej
Podstawowym skutkiem ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest utrata posiadanego majątku. W masę upadłościową zaliczają się zarówno środki finansowe, które dłużnik posiada na kontach bankowych, nieruchomości, pojazdy, a nawet otrzymywane za pracę wynagrodzenie. Z chwilą ogłoszenia upadłości, dłużnik traci prawo do zarządzania i dysponowania posiadanym majątkiem.
Upadłość konsumencka – wady
Największą wadą upadłości konsumenckiej bez wątpienia jest utrata posiadanego majątku. Może się to wiązać z utratą mieszkania (z uwzględnieniem ochrony dłużnika przed bezdomnością) czy samochodu, jest więc dość dotkliwym efektem. Ponadto, w masę upadłościową wlicza się również majątek małżeński – upadłość w rezultacie dotyka więc również współmałżonka – o ile nie miała zastosowania rozdzielność majątkowa. Jeśli zobowiązania dłużnika obejmowały także umowy ze współkredytobiorcami, upadłość konsumencka ich nie dotyczy. Pozostają więc nadal w obowiązku spłaty należnych długów i może się zdarzyć, że bank zmieni w takiej sytuacji harmonogram spłaty kredytu, podnosząc wysokość raty.
Warto pamiętać również o tym, że ogłoszenie upadłości jest równoznaczne z pojawieniem się negatywnego wpisu w BIK, co z kolei skutkuje sporymi ograniczeniami w zakresie zawierania umów w przyszłości (dotyczy to kredytów, pożyczek czy nawet umów z operatorami sieci telekomunikacyjnych). Kolejnym istotnym aspektem jest fakt, że dłużnik może złożyć tylko jeden wniosek na 10 lat. Jeśli w okresie poprzedzającym złożenie wniosku było już prowadzone postępowanie upadłościowe, rozpoczęcie kolejnego nie będzie możliwe.
Upadłość konsumencka – zalety
Upadłość konsumencka bywa jedyną możliwą metodą oddłużenia lub redukcji zobowiązań. Pozwala uporządkować kwestie finansowe i rozpocząć zupełnie od nowa. Mimo, że wiąże się z wieloma obciążeniami, to czasem nadal jest znacznie korzystniejszym rozwiązaniem, niż bierne czekanie na to, co przyniesie uchylanie się od spłaty zobowiązań, lawirowanie ucieczkami i ponoszenie konsekwencji takich działań.
Bywa, że spirala długów jest tak ogromna, wielowymiarowa i skomplikowana, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest jedynym sensownym rozwiązaniem. Przed podjęciem takiej decyzji na pewno jednak należy przeanalizować przesłanki i skonsultować sprawę ze specjalistą, który rozjaśni wszystkie jej niuanse.
